Aghju vistu à James Brown in Fiumorbu

Rédigé le 29/11/2017

2

Quellu chì a conta passa per un mittomanu. È purtantu... Una trentina d'anni fà, u grande James Brown dava un cuncertu in Corsica, in un locu trà Ghisunaccia è Casamozza di Fiumorbu. Hè forse statu u più grande artistu à essesi pruduttu ind'è noi.


U "Festival du Fiumorbu"

Quale si ramenta chì bellu nanzu à Patrimoniu, Porto Latino è Calvi on the Rocks, ci hè statu un festivale maiò in Fiumorbu ? Ci sò venuti gruppi è musicanti famosi cum'è Touré Kounda, Paolo Conte, Mory Kanté, Bernard Lavilliers, Jacques Higelin o Johnny Halliday. Hè quì chì Canta u Populu Corsu (prima versione) ci hà datu u so ultimu cuncertu.

Laurent Simonpoli si n'arricorda : « Lorsqu’un certain Pasquier marié à U Petrosu avait eu l’idée folle de monter un festival de musique à Calzarellu, personne n’y croyait, on se disait "ahè, torna Vignale, tutti i scemi ghjunghjenu ind'è noi" ».

U scemu si chjama dunque Jacques Paquier. Stallatu in Corsica, hà travagliatu in l'organizazione di spettaculi è hà pruduttu u primu discu di u gruppu Téléphone.

Di lugliu di u 1988 spiegava à Francescu Diani in u giurnale Kyrn : « Au début de mon installation en Corse, j'ai fait la connaissance d'un groupe de gens qui avaient déjà une longue histoire ensemble, de travail, d'amitié, de fêtes. Moi, au hasard des mes besoins, j'étais devenu porcher-bûcheron. Bref, un soir où je devais être particulièrement "chiant" à raconter mes souvenirs d'ancien combattant, on me mit au défi d'organiser un concert sur la plaine orientale. »

U colpu maestru di u purcaghju-organizatore di spettaculi serà a venuta di l'immensu James Brown. Iè, James Brown, "Mr Sex Machine", quellu chì hà inventatu u funk, quellu chì era cugnumatu "The godfather of soul", quellu chì hà vindutu milioni di dischi in u mondu sanu, ch'è vo avete tutti intesu e so canzone à a radiu è à tv, ripigliate centinaie di volte à u sinemà è à publicità.

L'influenza di James Brown in u duminiu musicale hè stata maiò, da Mick Jagger à Michael Jackson passendu pè Prince è David Bowie, sò tanti à rivendicà d'essene l'eredi.

Ebbeh iè, st'omu hè passatu pè Ghisunaccia. È hè siguramente statu l'artistu u più famosu in u mondu à dà un cuncertu in Corsica.

U patrinu di a soul

Venutu d'una famiglia povera di Georgia, James Brown s'hè fattu cunnosce in l'anni 60 cun parechji tubes mundiali. Quale ùn hà mai intesu :

It's A Man's Man's Man's World

I Got You (I Feel Good)

Papa's Got A Brand New Bag

Hè a surtita in u 1970 di « Sex Machine » chì marca siguramente l'apoteosi di a so carriera.

Di fatti, James Brown hè l'artistu u più cupiatu (cumu si dice « samplatu » in corsu?) à u mondu.

Ma in l'anni 70 una musica nova ghjunghje : u disco. I DJ attiranu u mondu nant'à u dancefloor è rivenenu menu caru ch'è i gruppi cun parechji musicanti. Ci sò menu soldi chì entrenu in e casce. Oramai u più forte di a carriera di James si trova in daretu à ellu. Da u 1976 à u 1986, ùn escerà più nisun discu.

James in Fiumorbu

Allora di siguru, quand'ellu sbarca in Corsica, a carriera di James ùn hè più quella, ma ferma a legenda. Hè ellu chì face l'attrazzione di a segonda edizione di u Festival du Fiumorbu, chì si tene in Calzarellu. Ci conta Laurent Simonpoli :

« Calzarellu c’est un cul de sac avec au bout la plage. La route était défoncée, les racines soulevaient le bitume et à l’époque on y descendait soit pour aller en boite à "A Torra di Calzarellu", on était sûr de pouvoir manger une pizza même après minuit pour éponger le JB, soit pour "admirer" l’épave du Niagara, ce cargo qui avait alimenté nos fantasmes car lorsqu’il s’était échoué (après que l’ équipage l’ait abandonné et que la Marine française ait tenté en vain de le couler alors qu’il dérivait) l’armée avait bouclé le secteur durant plusieurs jours. »

Ma venerà James ? O ùn venerà ? À l'estate 86, u gruppu Fine Young Cannibals (chì surteranu dopu dui tubes di l'anni 80 : Good Thing, She drives me crazy hà messu un chjodu à l'ultimu mumentu. È l'organizatori si dumandanu sì u capimachja di a soul ùn ne ferà micca altr'è tantu...

In fine di contu, James sbarca in Campu di l'Oru u 18 di lugliu. À u giurnalistu di « La Corse-Le Provençal », ùn li pare mancu vera : « James Brown à Ajaccio ! Si l'information avait des allures de gag, tant le chanteur noir américain est avare de représentations publiques, son arrivée était bien réelle ».

Ma James face u musu. I giurnalisti aspettanu sempre avà a cunferenza di stampa. Si leghje in u cutitianu : « Il nous a offert hier une autre facette de son talent : le caprice de dernière minute, sans qui une diva n'existerait pas. Refusant de répondre à tous ceux qui, journalistes et fans le pressaient de questions, il arborait au contraire une moue boudeuse, visiblement mécontent que la Mercedes noire (évidemment) qui l'attendait ne le cueille pas à sa descente d'avion ».

Trippa pè e chjachjare, u più impurtante hè a musica. Ma a stella mundiale ci la ferà à sopravvive in Fiumorbu ?

Ma u celu s'hè scatinatu...

In fine di contu, u perìculu hè venutu da u celu. Pè a venuta di « Mister Dynamite » in Fiumorbu, hè normale ch'ella ci sia l'elettricità in l'aria. U « ghjornu-ghj », un tempurale tremendu tocca a piaghja. Unu di quelli cum'ellu ùn si ne vede mai di lugliu. U cuncertu hè annulatu, hè a panicca in Calzarellu.

Si pò leghje in Corse-Matin : « Hier matin, une grande effervescence devait régner avec des appels lancés à la radio, demandant à ceux qui le pouvaient d'apporter des sèche-cheveux et tout matériel permettant de sécher la sono et les équipements, durement secoués par la brutalité de l'orage ».


5000 persone pè u cuncertu

In fine di contu, l'organizatori prugrammanu duie serate l'ultimu ghjornu : i gruppi chì sò stati annullati, è quelli chì eranu previsti. Nant'à a scena si vedenu dunque Zia Devota, I Muvrini, parechji gruppi internaziunali, James Brown è Jacques Higelin...

Stu cuncertu cumplettamente irreale principia à 9 ore di sera per compiesi à... 5 ore di matina.


Un Woodstock nustrale in Calzarellu.

Laurent Simonpoli c'era : « La scène était immense, le champ transformé, podium Peter Stuyvesant, stands divers, public varié du baba cool habitué au sit-in au "bleu de Chine" qui refuse de poser ses fesses par terre, mais le Fiumorbu est là, même les plus réticents veulent voir de quoi ça a l’air. »

Altra abitutine di i cuncerti di James : u tippu chì vene à scaldà u publicu : « Un chanteur apparaît, la musique part, le type commence à bouger, on pense tous que c’est James Brown… Non en fait le type appelle James Brown, il chauffe la salle et ça dure au moins 10 minutes. On se dit "le type va jamais venir" ou alors il pousse le montaseguisme très très loin. Enfin James Brown apparaît et le show commence, magique… »

Musicanti è canterini di Zia Devota è I Muvrini puderanu dì ch'elli anu fattu a prima parte d'unu di i più grandi canterini di u XXu seculu.

Per Simonpoli, firmerà u ricordu d'un cuncertu cumplettamente surrealistu : « Voir la star mondiale chanter "Sex Machine" à la belle étoile dans la région qui avait la plus grande concentration de caboulots au monde devant des types sticchiti, billets de 500 francs dépassant de la poche de chemise faisant des commentaires du style "hè tuttu què James Brown" o "beuh il doit en passer du temps dans la salle de bain à se défriser…" »

I Muvrini cun James (ringrazii à Pauline-Marie Rongiconi pè u ritrattu)

E difficultà d'organizà un evenimentu culturale in a Corsica di l'anni 80

Ma sì l'organizazione d'un evenimentu tale pare incuntestabile oghje, ùn hè micca stata sempre u casu. Ci hè vulsutu à battaglià.

In Kyrn, Jacques Pasquier spiegava : « un élu de la région me fait remarquer : "vous avez organisé beaucoup de spectacles pour la gauche sur le continent, alors n'attendez pas d'argent d'une région qui est à droite". Il n'avait même pas lu le dossier... ».

Ne dava a pena in capu à Jacques Pasquier (ritrattu Kyrn) :


Ma ci hè vulsutu à cunvince i militanti naziunalisti. Si ne rammenta Laurent Simonpoli di e difficultà quandu u cuncertu hè statu annunziatu : « Plus ça prenait forme, plus ça faisait débat surtout chez les nationalistes. On a vécu quelques discussions assez tendues qu’on pourrait résumer ainsi : "iè ma capisci ùn hè micca a nostra cultura" è "allora ùn mette più i pedi in buatta à sente musica americana è à tichjatti à whisky…" ».

Un militante di l'epica conta : « a poi dì, a quistione s'hè chjaramente posta à u centru di a struttura clandestina. In fine di contu, i militanti anu pensatu ch'ella ùn saria bè pè a l'imagine di u Fronte d'impedisce un evenimentu culturale. »

Ùn pare mancu vera, ma quelli chì c'eranu a ponu dì  : « aghju vistu à James Brown, qualchì locu in a piaghja di u Fiumorbu... 
»