Insulte è ghjesteme in corsu

19/04/2011
U Sgaiuffu

È voi, chì hè a vostra insulta o ghjestema preferita ?

Rassicuremu in furia in furia quelli chì penserianu chì st'articulu saria un incuragimentu à parlà di manera sporca è scrianzata. Nò, si tratta solu d'interessacci à e ghjesteme è à l'insulte in lingua corsa, tante ch'elle sò nùmerose è ricche.

Eppo, hè sempre megliu di sfugassi è di mughjà in corsu ch'è di lampà un "rodidon puton merdeuh..." nò ?

Una ghjestema (o ghjastema in Corsica Suttana) si traduce in francese da juron, blasphème è imprécation. Allora eccu quì una piccula selezzione ch'è vo pudete arricchisce scrivendu un cummentu. E più belle seranu publicate in u prùssimu nùmeru di A Piazzetta induve ci seranu dinù e ghjesteme preferite di qualchì persunalità...

Vai à fatti leghje ! A spiegazione hè chì quellu chì si face "leghje" hè spiritatu (possédé par le diable) è ch'ellu hà bisognu di fassi scunghjurà (exorciser). U prete chì in i tempi scunghjurava leghjia e parolle nant'à un libru chì si mettia sopr'à u capu di u malatu... L'avete vistu u filmu L'Exorciste ? Eh bè custì hè listessa.

Per definizione, una ghjestema mintuveghja a religione : Cristu ! Signore ! Ghjur li chjodi ! (di a Croce di Cristu...)

Parechji sò e ghjesteme cumposte cun "sangue" : Sangu lu Cristu ! Sangu la Madonna ! Sangu la Miseria ! Sangu lu Tonu ! Sangu lu porcu ! Sangu lu Satanassu ! Sangu lu Macumettu !

In u libru di Sebastianu Dalzeto u babbu di Pesciu Anguilla mintuveghja a ghjestema aiaccina Par lu porcu mundacciu !

Un'altra manera di ghjestimà hè di falla per eufemisimu. Si trasfurmeghja u nome ghjestimatu. Per esempiu Per la madoscula ! invece di Per la Madonna ! O ancu Cristallacciu latru per ùn avè micca à insultà à Cristu.

Cunniscite tutti a fòrmula ch'è tù... chì permette assai spressione varie è ricche, ben'chè a sorte bramata sia sempre a listessa. Tutte amentanu a morte :

Ch'è tù sbotti (que tu éclates)
Ch'è tù sprufondi
Ch'è tù schjatti cum'è una fasgiola !
Ch'è tù imbuffi !
T'impàlini !
Ti portini in quattru !, Ch'elli ti mettinu u custume dumane ! Ch'è tù esca di a to casa à pedi in davanti ! traducenu listessa idea...
Ti facini un teghju ! (vale à dì una sepultura).

In Corsica suprana a ghjestema "ch'è tù sia" si prununzia "ch'è tù scia" :

Ch'è tù scia cecu
Tù scia manghjatu !
Tù scia fucilatu !
Tù scia arrabbiatu !
Tù scia brusgiatu !


Quale ùn hà mai prununziatu ch'è tù crepi ? o megliu : ch'è tù crepi a bocca aperta ? Per cambià, pudete dì dinù :

Ch'è tù brusgi !
Ch'elli ti piccinu e cerbelle !
Ch'è vo stèrpite !
Ch'ù tù cunnosca fame nera !
Ch'ellu ti ghjunga Morand !
Ci manda à l'epica quandu u generale francese Morand facia tumbà, imprigiunà è brusgià paesi sani.
Cerbelle à manate !

Farrandu Ettori cita un bellissimu Ti manghjini i corba (o i ghjacari) in u vangaronu ! è dinù Ch'elli ti stinzinu i pidochji !

Una prigantula di Sant'Andria ch'ellu si dice à i minuti chì ùn rigalanu nunda face : Ch'elli ti venghinu zini in culu quant'ellu ci hè petre in stu muru.

Ch'ella s'imprunichisca a to casa ! ci manda à u peghju ch'ellu possi accade in Corsica : a fine d'una sterpa, d'una famiglia.

E spressioni Civa ! Trippa ! o Piola ! s'impieganu in u sensu di "bien fait pour lui !".

In quant'à l'insulte, a lista hè longa :

O piduchjò !
O mignòculu !
O faccia di merda !
O cughjò !
O mullizzò !
O catinu !
O closcia !
O ciavatta !
O canacciu !
O piduchjò !
O lonzu vestutu !


Di siguru, insulte è ghjesteme nove sò inventate ogni ghjornu è mudernizate. Avemu digià intesu :

Ch'ella ti venga a cacarella è micca PQ !
Ch'ellu ti venga u chauffe-eau défectueux à tè è à tutta a to famiglia !

Nunda c'impedisce d'altronde d'inventanne nove :

Ch'elli ti lampinu à u MEDEF.
Ch'ella ti venga a faccia di Paul Natali !
Ch'è tù ti disceti cù u nasu di Jean-Christophe Angelini !
Ch'ella ti venga a chigna d'Emile Zuccarelli !
Ch'è tù porti u catogan d'André Paccou tutta a to vita !
Ch'è tù finisca à l'UMP !
Ch'è tù porti u képi !
Ch'è tù fessi l'apperitivu cù Jean-Jacques Panunzi è Marcel Francisci tutte e sere sin'à a to morte !
Ch'è tù scia lampatu à Fukushima !
Tù scia plasticatu !
Ch'è tù ghjochi in Mafiosà cù Moundir è Joey Starr !
Ch'ellu ti venga Etienne Daho !
Chì a to casa di paese diventi a résidence secondaire di Brice Hortefeux !
Ch'ellu sia Franck Ribéry chì porti a to cascia !
Chì a to mamma finisca à Confessions Intimes nant'à TF1 !
Ch'è tù ti chjami Kévin !


Avà tocca à voi. Ghjastimate puru lascendu un cummentu !


Da leghje dinù :

Chì tù sia... : Petite anthologie d'imprécations et autres souhaits venimeux di Paul Milleliri (Albiana)

Anthologie des expressions corses di Fernand Ettori (Rivages)

Injures corses, Araziolu è Pierrick Juin (Albiana)